Zamów dostęp za 99 zł do końca roku szkolnego!

Jak pracować zdalnie? Cz. 1.

Poradnik dla nauczycieli bibliotekarzy

W czasie zawieszenia zajęć nauczyciel bibliotekarz może pracować zdalnie lub pozostawać w gotowości do pracy. Od tego zależeć będzie jego wynagrodzenie – to, czy otrzyma jedynie wynagrodzenie zasadnicze, czy również przysługujące mu dodatki. Zagadnienie obszernie wyjaśnił nasz prawnik w tym artykule. Zachęcamy do jego lektury, by poznać procedurę ustalenia zadań zdalnych z dyrekcją oraz wszystkich szczegółowych zasad i obostrzeń.

Obawiam się, że…

Na naszym forum, na facebooku oraz w mailach pojawiło się wiele wątpliwości, czy i ewentualnie jak nauczyciel bibliotekarz może pracować zdalnie, czy nie będzie to dodatkowe obciążenie dla (i tak już przytłoczonych materiałem) uczniów i rodziców oraz czy ktoś takiej pracy w ogóle oczekuje.

Dla siebie i dla innych

Teraz już wiemy, że jest ona konieczna, by otrzymać pełne wynagrodzenie. Zresztą pomijając kwestie płacowe, bliski jest nam pogląd, że w tym trudnym czasie każdy powinien robić to, co leży w jego obowiązkach. Zarówno dla innych, jak i dla swojej kondycji psychicznej, oderwania od informacyjnego szumu, realizacji pragnienia bycia potrzebnym.

Praca z Biblioteką w Szkole

Dlatego przez cały okres, w którym szkoły pozostaną zamknięte, będziemy publikować propozycje pracy zdalnej wraz z konkretnymi materiałami. Tym samym chcemy zaprosić czytelników do pracy w oparciu o ten plan. Z uwagi na słuszne obawy przed możliwym przytłoczeniem uczniów materiałem, przeważać w nim będą propozycje niewymagające prowadzenia zajęć online. W dużym skrócie, skupimy się na tym, na co z reguły brakuje czasu podczas „zwykłego” roku szkolnego, czyli:

  • dokształcaniu się;
  • warsztacie i organizacji pracy, porządkowaniu biblioteki;
  • przygotowaniu się na czas po pandemii (planowaniu, przygotowywaniu zajęć);
  • wspomaganiu szkoły i dyrekcji w zadaniach, które czekają szkołę;
  • merytorycznym wspieraniu uczniów i ich rodziców w czasie pandemii;
  • wspieraniu czytelnictwa w domach;
  • proponowaniu chętnym uczniom zajęć dodatkowych związanych z książką.

Propozycje prosimy traktować jako pole do wyboru, a nie listę zadań do realizacji, ponieważ pojawi się ich zbyt dużo. Będą dostosowane do różnych poziomów edukacyjnych oraz stopnia zaangażowania uczniów w życie biblioteki.

Najpierw konsultacja z dyrekcją

Należy zaznaczyć bardzo ważną kwestię. Jak wyjaśnia we wspomnianym artykule nasz prawnik, ocena przydatności zadań zdalnych podlega dyrekcji szkoły. Dyrektor może narzucić zadania, zaakceptować propozycje nauczyciela lub w ogóle zakwestionować sens takiej pracy. Od niego zależy też stopień sformalizowania planu – czy wystarczy ogólne omówienie np. w mailach, czy będzie wymagał (np. realizując wymagania organu prowadzącego) bardziej sformalizowanego dokumentu. Tak czy inaczej, przed podjęciem pracy zdalnej należy skonsultować ją z dyrektorem i warto wówczas mieć swoją propozycję, ponieważ:

  • jeżeli dyrektor będzie chciał zlecić jakiekolwiek zadania, nie mając na to pomysłu, lepiej zaproponować mu coś faktycznie przydatnego bibliotece;
  • jeżeli dyrektor stwierdzi, że taka praca nauczyciela bibliotekarza nie ma sensu, dobrymi propozycjami można go przekonać do zmiany zdania.

Propozycje

Poniżej znajdują się pierwsze propozycje, stanowiące zarys całego planu. Kolejne będziemy publikować na bieżąco. Do każdej formy pracy proponujemy konkretne materiały z naszego archiwum. Oczywiście można także skorzystać z innych materiałów, które łatwo wyszukać tutaj lub zlokalizować według indeksu tematycznego.

Książki online

Na czas zamknięcia szkół jednym z zadań biblioteki powinno być wskazanie uczniom zastępstwa: gdzie mogą znaleźć darmowe książki, szczególnie lektury. Tutaj zbieramy na bieżąco biblioteki cyfrowe i inne źródła darmowych (lub prawie darmowych) ebooków. Zachęcamy do opublikowania listy na facebooku, na stronie biblioteki itp.

Narzędzia TIK

Bożena Boryczka, redaktorka naszego kwartalnika „Biblioteka – Centrum Informacji”, zebrała ponad 100 narzędzi TIK (technologii informacyjno-komunikacyjnej) wspierających edukację, czyli przydatnych stron, aplikacji i programów. Wiele z nich można wykorzystać do pracy zdalnej. Część ma podpięte gotowe scenariusze zajęć lub poradniki. Przydadzą się zarówno nauczycielom, jak i uczniom, więc zachęcamy do podzielenia się bazą w ramach wspierania pracy dydaktycznej grona pedagogicznego.

Biblioterapia w obliczu pandemii

Psychologowie coraz częściej poruszają kwestię wpływu emocjonalnego pandemii i izolacji na uczniów, którzy pozornie mogą nie okazywać przejęcia sytuacją, jednak – przyzwyczajeni do zużywania znacznie większej ilości energii oraz codziennych spotkań z rówieśnikami – z czasem będą coraz bardziej przytłoczeni sytuacją. Jest to szeroko omawiany problem w kontekście Włoch, gdzie kwarantanna trwa dłużej. Mniejsze dzieci absorbują strach oraz napięcia dorosłych. Mogą nie rozumieć problemu, jednocześnie dostrzegając znacznie więcej niż nam się wydaje. Choć teraz publicznie o tym się nie mówi, w przyszłości z tym stresem, strachem i samotnością trzeba będzie sobie poradzić.

Poniższe scenariusze z uwagi na ich zespołowy charakter nie są przeznaczone do realizacji online. To propozycje do przygotowania dla uczniów na czas po pandemii. Stanowią jedynie wybór z bazy około 100 biblioterapeutycznych scenariuszy zajęć, które zgromadziliśmy tutaj.

Patrząc na ciemność lub śmierć

Scenariusz poruszający tematykę śmierci na podstawie bardzo popularnej wśród młodzieży książki Johna Greena Gwiazd naszych wina.

Życie ponad wszystko – o sensie życia z chorobą

Scenariusz zajęć biblioterapeutycznych poświęconych zmaganiu się z chorobą, także na podstawie książki Gwiazd naszych wina.

Uwierz w siebie

Scenariusz zajęć do przeprowadzenia w klasach I-III szkoły podstawowej, który pomoże wzmocnić pozytywne myślenie oraz wiarę w siebie, a także nazwać trudne emocje.

Wolę wesołość, nie lubię się bać ani smucić

Dzieci potrafią przeżywać różne emocje, często są one trudne do zrozumienia i przepracowania. Scenariusz zajęć dla uczniów klas IV SP pomaga w nazwaniu stanów uczuć, objaśnieniu i wskazaniu sposobów radzenie sobie z nimi.

Radość? A cóż to takiego?

Scenariusz zajęć dla najmłodszych mających na celu uświadomienie, czym jest radość, a czym smutek, i poznanie sposobów radzenia sobie z emocjami. Jako pomoc wykorzystano książkę Pan Radosny Rogera Hargreavesa.

O strachu, który ma wielkie oczy, i odważnym Strachliwym Bojaczku

Scenariusz zajęć biblioterapeutycznych dla starszych klas szkoły podstawowej poświęcony odwadze i roli oswajania strachu w życiu. Różne aspekty lęku i strachu zostają zaprezentowane na przykładzie postaci Bojaczka z książki Katarzyny Zychli.

Dziewczynki (i chłopcy) latają wysoko

Samoakceptacja, umiejętność pozytywnego myślenia o sobie i otwartego mówienia o swoich mocnych stronach nie zawsze są proste. Jak znaleźć słowa, które dodadzą skrzydeł i pomogą wysoko latać? Jak nie poddać się stereotypom i być sobą? Scenariusz do przeprowadzenia w bibliotece lub sali lekcyjnej wśród młodzieży w wieku 13-15 lat.

Licho nie śpi? Pal licho

Jak radzić sobie z lękiem i poczuciem strachu? Czy jest to możliwe? Licho nie śpi czy jest uśpione? Na te i inne pytania warto szukać odpowiedzi, a na pewno warto wykorzystać pomysłowy scenariusz zajęć dla młodzieży w wieku 14-17 lat.

Były już inne króliki przed nami, które czuły podobnie

Scenariusz zajęć biblioterapeutycznych na temat samoakceptacji i akceptacji własnych emocji w okresie dojrzewania. Jako pomoc wykorzystano picturebook Anny Höglund O tym można rozmawiać tylko z królikami.

Podręczniki

Nawet pandemia nie uchroni bibliotek przed kolejną edycją akcji podręcznikowej. Proponujemy zestaw praktycznych materiałów, omawiających wszystkie aspekty szkolnego obiegu podręczników – omówienie przepisów, dobre praktyki. W ramach samokształcenia i usprawnienia funkcjonowania tego elementu pracy szkoły. Wszystkie materiały dotyczące darmowych podręczników są dostępne tutaj.

Zamawianie podręczników

Obszerne omówienie kwestii zamawiania podręczników: rodzaje podręczników, procedura, podręczniki uzupełniające, sytuacje szczególne.

Ewidencja podręczników

W artykule omówiono zagadnienia: zasady ewidencji podręczników, segregowanie podręczników, weryfikacja liczby egzemplarzy, zbiory niepodlegające ewidencji, gratisy dla nauczycieli.

Podręczniki – udostępnianie i rozliczenia

Wszystko o procedurze udostępniania i rozliczania podręczników: wydawanie, informacja dla uczniów i rodziców, współpraca z nauczycielami podczas udostępniania, rozliczenia pod koniec roku szkolnego.

Podręczniki – selekcja i ubytkowanie

Ostatni etap pracy z podręcznikami: selekcja i ubytkowanie. W artykule m.in.: odpisy nieaktualnych podręczników, skontrum a podręczniki, protokoły selekcji. Czy dyrekcja może się nie zgodzić na odpisy nieaktualnych podręczników? 

Samokształcenie i przygotowanie do nowego roku szkolnego

Warto rozważyć zastosowanie podejścia wielu firm (tych, które mają jeszcze bezpieczną sytuację) i poświęcić obecny czas na jeszcze lepsze przygotowanie się do pracy w przyszłości, czyli w nowym roku szkolnym. Będziemy jeszcze proponować wiele materiałów dotyczących samokształcenia i warsztatu pracy, a ich pełny wykaz znajduje się tutaj. Poniżej pierwsze propozycje:

Jak napisać dobry plan pracy biblioteki szkolnej?

Jak powinien wyglądać dobry plan pracy biblioteki szkolnej? Niestety nie ma na to jednego schematu, który zagwarantuje sukces, istnieją jednak pewne cechy dobrego planu, które ułatwią jego wdrożenie i realizację. Dobrze napisany plan pracy może znacząco podnieść rangę i prestiż biblioteki. O czym należy pamiętać?

Będąc młodą (stażem) bibliotekarką

Kilka rad na początek roku szkolnego dla młodych (stażem) bibliotekarzy szkolnych. Wśród nich m.in.: od czego zacząć, zadania nauczyciela bibliotekarza, zastępstwa, wypożyczanie, plan pracy.

Porządkowanie katalogu, komputeryzacja

Porządkowanie katalogu komputerowego, wpisywanie księgozbioru do bazy danych i usuwanie z katalogów opisów książek wycofanych z księgozbioru biblioteki to zadania, na które rzadko jest czas podczas natłoku codziennych zajęć.

  • Tutaj znajduje się dodatek poświęcony programom bibliotecznym i komputeryzacji bibliotek.
  • Tutaj zebraliśmy artykuły dotyczące komputeryzacji.

Rekomendacje i zakupy książek

Praca zdalna to idealna okazja do analizy rynku wydawniczego w poszukiwaniu ciekawych nowości, braków w księgozbiorze, trendów wśród czytelników i porównania ofert księgarń. Po wznowieniu zajęć zostanie niewiele czasu choćby na wybór i zamówienie nagród dla uczniów, czym zajmuje się znaczna część nauczycieli bibliotekarzy.

Wiele praktycznych wskazówek, list rekomendacji i opinii nauczycieli bibliotekarzy dotyczących zakupu można znaleźć w publikowanych przez nas dodatkach „Jak kupować książki”, które dostępne są tutaj.

Znajdują się tam także wykazy serwisów internetowych, blogów oraz vlogów z rekomendacjami.

Natomiast tutaj opublikowaliśmy ponad 400 mini recenzji z działu „przegląd książek” miesięcznika „Biblioteka w Szkole”.

Scenariusze

Wielu dyrektorów z pewnością doceni wsparcie szkoły w postaci wcześniejszego przygotowanie scenariuszy imprez szkolnych, uroczystości i rocznic.

Poniżej wybraliśmy kilka konkretnych propozycji. Wkrótce przedstawimy kolejne, związane z innymi uroczystościami.

Nie trać głowy! Scenariusz słowno-muzyczny z okazji rozpoczęcia roku szkolnego

Humorystyczny scenariusz słowno-muzyczny z okazji rozpoczęcia roku szkolnego. Wykorzystuje dowcipy szkolne na temat pracy i lenistwa oraz scenki z zabawnych sytuacji w szkole.

Wracamy do szkoły

Wesoły scenariusz z udziałem uczniów różnych klas. Inscenizacja przedstawia rozmowę dzieci o wspomnieniach z wakacji. W tekście wykorzystano poezję znanych autorów i autorek literatury dziecięcej.

Kursokonferencja edukacyjna, czyli co się myśli o nauczycielach

Przewrotny scenariusz na Dzień Nauczyciela. W zabawny sposób ukazuje grono pedagogiczne od niecodziennej strony.

Dziady – trawestacja utworu Mickiewicza

Scenariusz wierszowanego kabaretu na podstawie Dziadów Adama Mickiewicza. Udział biorą m.in.: Guślarz, Widmo, Kruki, Sowy, chór. Jako przerywniki zaproponowano parodie współczesnych reklam.

Przygotowanie gazetek ściennych

Tutaj znajduje się wykaz gotowych gazetek do pobrania. To materiały darmowe dla wszystkich użytkowników, niewymagające subskrypcji. Uprzedzamy jednak, że większość z nich wymaga sprawdzenia pod kątem aktualności, ponieważ są to gazetki przesyłane przez wiele lat przez naszych czytelników.

Tutaj znajduje się lista gotowych gazetek ściennych do zamówienia.

W kolejnych dniach zaproponujemy:

  • Zachętę dla rodziców do czytania z najmłodszymi uczniami wraz z infografiką i argumentami
  • Scenariusze zajęć do realizacji online
  • Gotowe quizy, krzyżówki, zabawy i testy czytelnicze
  • Materiał edukacyjny poświęcony fake newsom, które w obecnej sytuacji stają się jeszcze większym problemem
  • Gotowe edukacyjne materiały graficzne do rozesłania uczniom
  • Materiały dotyczące zdrowia i higieny do wykorzystania w szkole
  • Kolejne propozycje materiałów repertuarowych
  • Kolejne propozycje dotyczące samokształcenia
  • Poradnik dotyczący tworzenia prezentacji multimedialnych oraz propozycje tematów prezentacji przydatnych całej szkole
  • Myślimy także nad ogólnopolską akcją lub konkursem skierowanym do czytelników za pośrednictwem bibliotek, jednak musimy ocenić nasze siły do ekspresowej realizacji :)
  • I inne materiały, które w międzyczasie przyjdą nam do głowy.

Tutaj wyjaśniamy kwestię praw autorskich obowiązujących materiały pobierane z portalu i formy ich legalnego wykorzystania.

Życzymy wszystkim czytelnikom dużo zdrowia, spokoju ducha i pomyślnej realizacji założonego planu.

Serdecznie zapraszamy do wpisywania swoich pomysłów w komentarzach. Chętnie rozwiniemy te zagadnienia i zaproponujemy coś na ich temat.